محاسبه آنلاین عطف کتاب
ضخامت کتاب را با چه واحدی اندازه می گیرند
عطف کتاب همان ضخامت کتاب است. آن بخشی است که در قفسه کتابخانه به چشم می خورد. اندازه ضخامت کتاب مستقیما به تعداد صفحات و ضخامت کاغذی که قرار است روی آن چاپ صورت بگیرد بستگی دارد. در واقع مجموع ضخامت کاغذهای کتاب به انضمام ضخامت جلدی که روی آن قرار می گیرد، اندازه عطف را تشکیل می دهد. هر چه کتاب تعداد صفحات بیشتری داشته باشد یا از کاغذ ضخیم تری استفاده کند، اندازه عطف بزرگ تر خواهد بود. ضخامت کتاب را معمولا با واحد میلی متر اندازه گیری می کنند. به همین منظور در این مقاله ضخامت را میلی متر در نظر می گیریم.
برای محاسبه اندازه عطف، فرمول ساده ای وجود دارد:
ضخامت کاغذ × تعداد برگه های کاغذ کتاب (تعداد صفحات ÷ ۲) + ضخامت جلد کتاب
بعد از اتمام صفحه آرایی تعداد صفحات کتاب مشخص خواهد شد. در عموم کتاب ها چاپ در دو طرف کاغذ صورت می گیرد. پس قاعدتا برای محاسبه تعداد برگه های کاغذ لازم است تعداد صفحات در دو تقسیم شود. در صورتی که کتاب به صورت یک رو و در یک طرف کاغذ چاپ شود، تعداد صفحات دقیقا تعداد برگه ها خواهد بود. تا اینجای کار تعداد برگه های کاغذ به دست آمد. حالا لازم است ضخامت هر برگه را به دست بیاوریم و با ضرب در تعداد برگه های کاغذ، اندازه ضخامت عطف کتاب به دست آید.
اندازه ضخامت هر کاغذ هم به نوع و هم به گرماژ آن بستگی دارد. اینطور نیست که مستقیما با گرماژ کاغذ به ضخامت آن برسیم. واحد اندازه گیری به نام بالک در کاغذ تراکم آن را نشان می دهد. به بیان دیگر به حجمی که هر گرم از کاغذ اشغال می کند، ضریب بالک گفته می شود. به عنوان مثال کاغذ بالکی ۶۰ گرمی از کاغذ تحریر ۸۰ گرمی ضخیم تر است و همچنین کاغذ تحریر ۸۰ گرمی از کاغذ گلاسه ۹۰ گرمی ضخیم تر است. در واقع هر چه ضریب بالک در کاغذ بالا برود تخلخل و هوای لابه لای بافت آن کاغذ بیشتر و در نتیجه تراکم آن کمتر می شود. پس قاعدتا با بالا رفتن تخلخل، گرماژ پایین می آید ولی ضخامت افزایش خواهد یافت. هر چقدر ضریب بالک کاغذ بالاتر باشد ضخامت آن به نسبت گرماژش بیشتر خواهد بود. بالک بیشتر مساوی است با ضخامت بیشتر، حس سبکی بیشتر و البته سطح زبرتر. کاغذهای گلاسه ضریب بالکی حدود ۱ دارند. ضریب بالک کاغذهای تحریر سفید حدود ۱٫۱ است. کاغذهای بالکی به کاغذهایی گفته می شود که ضریب بالکی بالاتر از ۱٫۶ دارند. برای اینکه سبکی در کتاب های بالکی به خوبی حس شود ضریب بالک ۲ و بالاتر نیاز است. برخی از انواع کاغذ بالکی، ضریبی تا ۲٫۶ نیز دارند. در اکثر منابع برای محاسبه ضخامت کاغذ تنها گرماژ آن را در نظر می گیرند که با توضیحات بالا به طور کل این روش اشتباه است. پس قاعدتا فاکتورهای محاسبه ضخامت هر کاغذ، گرماژ و ضریب بالک است که با ضرب این دو عدد با هم ضخامت هر کاغذ به میکرون و با تقسیم آن به عدد ۱۰۰۰ ضخامت آن به میلی متر به دست خواهد آمد. قاعدتا با ضرب عدد به دست آمده در تعداد برگه های کاغذ به علاوه ضخامت جلد کتاب عدد نهایی ضخامت کتاب و یا همان اندازه عطف کتاب به میلی متر به دست خواهد بود. (معمولا برای جلد کتاب های شومیز می توان به طور کلی ضخامت ۱ میلی متر را در نظر گرفت.)
فرمول کلی محاسبه اندازه عطف کتاب به این شکل می باشد.
شاید توضیحات بالا کمی گیج کننده باشد، این توضیحات صرفا برای این بیان شد که نحوه محاسبه اندازه عطف کتاب را بهتر درک نمایید. برای راحتی و آسان سازی فرمول ارائه شده از محاسبه گر آنلاینی که در ابتدای صفحه وجود دارد کمک بگیرد.
همچنین برای محاسبه ابعاد کلی جلد کتاب توجه شما رو به مقاله «هر آنچه برای تنظیم ابعاد جلد کتاب پیش از آغاز طراحی باید بدانید» جلب می کنم.